Topraklama Sistemleri ve Parafudr Kullanım

Elektrik enerjisinin yoğun şekilde kullanıldığı endüstriyel tesislerde güvenlik, çalışma verimliliği ve kesintisiz işletme sürekliliği son derece önemli kriterlerdir. Yüksek gerilimli makinelerin, trafo merkezlerinin, panoların ve otomasyon altyapılarının bulunduğu tesislerde en küçük elektriksel hata bile ciddi hasarlara, üretim duruşlarına, ekipman kayıplarına ve çalışan güvenliği risklerine yol açabilir. Bu nedenle topraklama sistemleri ve parafudr kullanımı, yalnızca teknik bir gereklilik değil; doğrudan işletme güvenliğini ve enerji sürekliliğini etkileyen stratejik bir yatırımdır. Arken Mühendislik olarak Kocaeli bölgesindeki sanayi işletmelerine sunduğumuz mühendislik çözümlerinde, bu iki kritik unsuru daima önceliklendiriyor ve tesislere uluslararası standartlara uygun altyapılar kazandırıyoruz.

Topraklamanın Tesis Güvenliğindeki Rolü

Topraklama sistemi, elektrik tesisatında meydana gelebilecek kaçak akımların güvenli şekilde toprağa yönlendirilmesi için tasarlanmış temel güvenlik bileşenidir. Endüstriyel bir tesiste motorlar, sürücüler, panolar, trafo sistemleri ve otomasyon üniteleri sürekli yüksek güç altında çalıştığından, oluşabilecek en küçük izolasyon arızası bile ciddi riskler oluşturabilir. Bu tür arızaların etkili şekilde kontrol altına alınabilmesi için topraklamanın doğru tasarlanması, standartlara uygun şekilde kurulması ve belirli aralıklarla test edilmesi gerekir.

Kocaeli gibi sanayi yoğun ilçelerde faaliyet gösteren firmalarda, üretim süreçlerinin yoğunluğu nedeniyle ekipmanların çalışma temposu diğer bölgelere göre daha yüksektir. Bu da elektriksel risklerin artmasına sebep olur. Arken Mühendislik olarak bölgede yaptığımız çok sayıda operasyonel müdahalede, tesislerde yetersiz topraklama nedeniyle oluşan pano arızaları, otomasyon hataları ve ekipman yanmalarıyla karşılaşıyoruz. Doğru uygulanmış bir topraklama tesisi, ekipman ömrünü uzatmakla kalmaz; üretim kalitesini artırır ve çalışan sağlığını güvence altına alır.

Topraklama sistemi aynı zamanda tesis otomasyonu üzerinde de doğrudan etkilidir. PLC kontrol üniteleri, haberleşme sistemleri, sensörler ve düşük gerilimle çalışan ölçüm cihazları, elektromanyetik kirliliğe karşı oldukça hassastır. Zayıf topraklama altyapısı bu cihazlarda veri kayıplarına, yanlış ölçümlere ve sistem durmalarına sebep olabilir. Bu nedenle topraklama yalnızca bir güvenlik uygulaması değil, aynı zamanda işletme verimliliğini etkileyen önemli bir mühendislik çözümüdür.

Parafudr Nedir ve Tesislerde Neden Kullanılmalıdır?

Parafudr, yıldırım düşmesi veya elektrik şebekesinde meydana gelen ani gerilim yükselmelerini toprağa yönlendiren koruma cihazıdır. Bu ani gerilim darbeleri, özellikle elektronik kontrol ekipmanlarında onarılması güç hasarlara yol açabilir. Yüksek güçlü makinelerle çalışan sanayi tesislerinde bu tür gerilim darbeleri çok daha sık görülür. Kocaeli bölgesindeki sanayi yoğunluğunu düşündüğümüzde, parafudr sistemleri işletme güvenliği için vazgeçilmez bir noktadadır.

Arken Mühendislik olarak sahada en sık karşılaştığımız problemler arasında, parafudrların yanlış kapasitede seçilmesi, pano içinde uygunsuz konumlandırılması veya sistem topraklamasından bağımsız kullanılması yer alır. Bu tür hatalar, parafudrun koruma görevini yerine getirmesini engellediği için tesislerde yüksek maliyetli arıza risklerini artırır. Parafudr kullanımı doğru bir mühendislik analizi gerektirir ve sistemin yapısına göre tip seçimi yapılmalıdır.

Ayrıca parafudrların belirli bir kullanım ömrü vardır. Gerilim darbelerini absorbe ettikçe iç yapıları yıpranır ve korumaları azalır. Bu nedenle düzenli testlerle performanslarının kontrol edilmesi gerekir. Özellikle üretimin 24 saat sürdüğü tesislerde bu testler işletme bütçesine doğrudan katkı sağlayan bir yatırım niteliğindedir.

Topraklama Ölçüm Teknikleri ve Periyodik Testlerin Önemi

Topraklama sisteminin etkinliğini belirlemek için düzenli testler yapılmalıdır. Topraklama direnci, belirli sınırlar içinde olmadığında sistem elektriksel arızalara karşı savunmasız hale gelir. Bu nedenle periyodik testler hem yasal zorunluluk hem de işletme güvenliği açısından önem taşır.

Topraklama testlerinde en yaygın kullanılan yöntem üç nokta ölçüm tekniğidir. Bu teknikte, test akımı belirli bir mesafeye iletilir ve geri dönüş direnci ölçülür. Ancak tesisin yapısı gereği çubuk çakmanın mümkün olmadığı ortamlarda alternatif ölçüm yöntemleri devreye girer. Bu noktalarda klemp cihazları büyük avantaj sağlar. Çevrim direnci ölçümü yaparak sistemin sürekliliği bozulmadan doğru ölçüm yapılmasına imkân tanır.

Kocaeli bölgesindeki yoğun metal yapılı fabrikalarda klemp yöntemi sıklıkla kullanılmaktadır. Arken Mühendislik olarak her tesis için en doğru ölçüm tekniğini belirleyerek, sistemin güvenliği için gerekli tüm periyodik testleri gerçekleştiriyoruz. Bu testlerde topraklama direnci artışı, bağlantı gevşemeleri, korozyon, iletken kırıkları gibi olası sorunlar tespit edilerek işletme arızaları oluşmadan önlem alınır.