SANBERKHAN İş Merkezi. B blok No.20 / Başiskele - Kocaeli
info@arkenmuhendislik.com
Trafo tesisleri, enerji iletim ve dağıtım zincirinin en kritik halkalarından biridir. Bu tesislerdeki her bir bileşen, yüksek gerilim altında çalıştığı için hem güvenlik hem de işletme sürekliliği açısından özel planlama, kurulum ve bakım gerektirir. Özellikle şehirleşmenin hızla arttığı, enerji tüketiminin yükseldiği günümüzde; arızaların minimuma indirilmesi, enerji kesintilerinin önlenmesi ve personel güvenliğinin sağlanması amacıyla güvenlik standartlarının titizlikle uygulanması kaçınılmazdır.
Trafo tesisleri, elektrik enerjisinin yüksek gerilim seviyelerinden alçak gerilimli sistemlere güvenli bir şekilde dönüştürülmesini sağlayan merkezlerdir. Santrallerden gelen 154 kV, 380 kV gibi yüksek gerilimli enerji, bu tesislerde trafo yardımıyla 34,5 kV ya da 0,4 kV gibi dağıtım seviyelerine indirilir. Bu dönüşüm olmadan evlerimizde, işletmelerde ya da sanayi bölgelerinde kullanılan cihazların güvenli bir şekilde çalışması mümkün değildir.
Ayrıca, enerji kayıplarını minimumda tutmak, voltaj dengesizliklerini önlemek ve şebekeye kararlılık kazandırmak da trafo tesislerinin sorumluluğundadır. Dolayısıyla, burada yaşanacak bir aksaklık yalnızca bir bölgeyi değil, zincirleme olarak birçok şehri etkileyebilir.
Trafo ekipmanlarının, IEC 60076, TSE EN 50522, TEDAŞ şartnameleri gibi ulusal ve uluslararası standartlara uygunluğu zorunludur. Bu standartlar, trafo dizaynından yalıtıma, topraklama sistemlerinden kısa devre dayanımına kadar her aşamada kalite ve güvenlik normlarını belirler. Standart dışı donanımlar kullanıldığında, arıza olasılığı yükselir ve bakım maliyetleri ciddi oranda artar.
Trafo tesisleri genellikle dış ortamda, açık alanlarda kurulur. Bu nedenle, çevresel faktörlere karşı ekstra korunmaları gerekir. Aşağıdaki önlemler, fiziksel güvenlik açısından temel unsurlar arasında yer alır:
Çevre çiti ve kilitli kapılar: Yetkisiz kişilerin sahaya girişini engellemek için.
Yüksek voltaj uyarı tabelaları: İş sağlığı ve güvenliği gereği zorunludur.
Yangın söndürme sistemleri: Kuru kimyevi tozlu, CO2 ya da otomatik sprinkler sistemleri ile yangın riski minimize edilir.
İzolasyon platformları ve kaçak akım koruma sistemleri: Personel güvenliği için hayati önem taşır.
Periyodik olarak yapılan elektriksel testler, sistemdeki gizli arızaları ortaya çıkarır ve önleyici bakım imkânı sağlar. En kritik test ve ölçümler şunlardır:
İzolasyon Direnci Ölçümü (Megger testi): Yalıtımın zayıflayıp zayıflamadığını gösterir.
Topraklama Direnci Ölçümü: Aşırı akım durumunda elektriğin güvenli bir şekilde toprağa aktarılıp aktarılmadığını belirler.
Termal Kamera ile Sıcaklık Taraması: Bağlantı noktalarındaki ısınmaları tespit eder.
Koruma rölelerinin testi ve ayar kontrolleri: Arıza anında sistemin kendini koruyup koruyamayacağını gösterir.
Güvenlik kadar, sürekliliğin sağlanması için bakım prosedürleri de sistematik ve planlı şekilde yürütülmelidir. Plansız bakım çalışmaları ya da yalnızca arıza sonrası müdahale, hem maliyetli hem de tehlikelidir.
Trafo ve hücrelerin görsel kontrolleri yapılır.
Yağ sızıntısı, koku, titreşim, olağandışı ses gibi belirtiler kontrol edilir.
Termometre, higrometre, seviye göstergeleri gibi cihazların değerleri gözden geçirilir.
Koruma rölelerinin manuel testleri yapılır.
Fan ve soğutma sistemleri kontrol edilir.
Trafo yağ seviyeleri ve buşingler incelenir.
Topraklama sisteminin bağlantı noktaları fiziksel olarak test edilir.
Yıllık bakımda daha kapsamlı bir inceleme yapılır:
Trafo yağı laboratuvar ortamında test edilir (nem oranı, dielektrik dayanım, furan testi).
İzolasyon dirençleri tekrar ölçülür.
SCADA ve uzaktan izleme sistemlerinin kalibrasyonları yapılır.
Tüm bağlantı noktaları sıkılır ve eksik/gevşek bağlantılar giderilir.
Artık yalnızca fiziksel kontroller yeterli değil. Özellikle büyük ölçekli tesislerde SCADA sistemleri ve otomatik arıza izleme yazılımları, olası arızaları anlık olarak tespit ederek erken müdahale olanağı sağlar. Bu sistemler; sıcaklık, nem, yüklenme oranı, kaçak akım gibi onlarca veriyi sürekli analiz eder. Böylece bakım ekipleri yalnızca rutin değil, gerçek zamanlı bilgiye dayalı olarak müdahale edebilir.
Sistemin ne kadar modern olursa olsun, sahada çalışan personelin bilinçli ve eğitimli olmaması durumunda güvenlik zafiyetleri yaşanabilir. Bu nedenle:
Personelin yüksek gerilim sistemlerinde çalışabilirlik sertifikaları olmalıdır.
İşe başlamadan önce saha risk değerlendirmesi yapılmalı ve LOTO (Lockout–Tagout) prosedürleri uygulanmalıdır.
KKD (kişisel koruyucu donanım) eksiksiz olmalı; yalıtkan eldiven, ayakkabı, baret gibi ekipmanlar standartlara uygun olmalıdır.
Arken Mühendislik olarak, yıllara dayanan saha tecrübemiz ve uzman mühendis kadromuzla; trafo merkezlerinin kurulumu, işletmeye alınması, periyodik bakımı ve modernizasyonu konusunda uçtan uca çözümler sunuyoruz. TEDAŞ, TEİAŞ ve OSB projelerinde aktif rol alan firmamız, tüm uygulamalarında ulusal ve uluslararası standartlara uygunluğu garanti eder.
Güvenli, sürdürülebilir ve verimli bir enerji altyapısı için doğru mühendislik hizmeti şarttır. Trafo tesislerinizde hem teknik hem de mevzuata uygun çözümler arıyorsanız, Arken Mühendislik olarak yanınızdayız.
Hizmetlerimiz:
